AΝΑ∆ΡΟΜΗ ΣΤΙΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΛΙΜΝΟΘΑΛΑΣΣΩΝ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ – ΑΙΤΩΛΙΚΟΥ.

Η βασικότερη παρέµβαση που είχε γίνει στο σύστηµα έως την δεκαετία του
’60, ήταν στα τέλη του 19ου αιώνα, ο διαχωρισµός της Κλείσοβας από την
υπόλοιπη και η µετέπειτα κατασκευή του λιµανιού στο Μεσολόγγι. Έως
τότε το οικοσύστηµα κάλυπτε µία έκταση 220.000 στρ. και περιλάµβανε
τρεις λιµνοθάλασσες: την ενιαία τότε λιµνοθάλασσα της Κλείσοβας, την
Κεντρική Λιµνοθάλασσα (αποτελούσε ενιαίο σύνολο µε τις ανεξάρτητες
σήµερα της Θολής και του Παλαιοποτάµου) και τη λιµνοθάλασσα του
Αιτωλικού.
Γενικά, το σύστηµα περιβαλλόταν από βαλτώδεις εκτάσεις, οι οποίες, σε
συνδυασµό µε τους χειµάρρους και τις κοίτες διασποράς των ποταµών,
αποτελούσαν τις πηγές των γλυκών υδάτων αυτού του συµπλέγµατος.
Μια µεγάλη µεταβολή στην περιοχή έγινε µε την πιο πρόσφατη (κλίµακα
εκατονταετίας) µετατόπιση της κοίτης του Αχελώου δυτικά, τον
εγκιβωτισµό του τα τελευταία 40 χρόνια µε τους παρακείµενους
εκατέρωθεν δρόµους-αναχώµατα και την αποστράγγιση της πλειονότητας
των εκτεταµένων εκβολικών εκτάσεών του.
Η µετακίνηση του Ευήνου ανατολικά στη σηµερινή θέση των εκβολών του
από την προηγούµενη (δίπλα από το σηµερινό στόµιο της ανατολικής
Κλείσοβας) διαµορφώθηκε κοντά στις αρχές της δεκαετίας του ’70 από την
κατασκευή του δρόµου που χώρισε το ανατολικό τµήµα της Κλείσοβας από
την κύρια Κλείσοβα και ο οποίος για χρόνια χρησιµοποιήθηκε ως επίσηµη
χωµατερή του δήµου Μεσολογγίου. Τότε έγινε και ο εγκιβωτισµός του από
πλευρικά αναχώµατα και δρόµους και η αποξήρανση των εκβολικών του
εκτάσεων.
Οι παραπάνω καταστροφικές παρεµβάσεις, µαζί µε άλλες, έγινε βάσει
µελέτης που εκπονήθηκε το 1954 στα πλαίσια του σχεδίου Marshal από την
5
Αµερικανική εταιρεία Knappen-Kippets-Abbot. ∆ιαµορφώθηκε ένα
ολοκληρωµένο σχέδιο παρεµβάσεων για την αποξήρανση του συνόλου
ουσιαστικά του υγροτόπου και τη µετατροπή του σε καλλιεργήσιµες
εκτάσεις. Ο συνολικός προϋπολογισµός των έργων αυτών, σε σταθερές
τιµές 2005 ήταν 183.596.940€. Ένα τµήµα των έργων µε τη χρήση των
τεχνικών αυτών µελετών υλοποιήθηκε από την εταιρεία Ε∆ΟΚ-ΕΤΕΡ κατά
τη διάρκεια της δικτατορίας, την περίοδο 1970-1973. Τα έργα που
υλοποιήθηκαν είχαν ως αποτέλεσµα, εκτός των άλλων, να περιορισθεί το
σύµπλεγµα στο 60% περίπου της αρχικής του έκτασης δηλ. σε 120-132.000
στρ. από τα 220.000 στρ. που ήταν πριν την παρέµβαση.
Με τα έργα αυτά:
• Αποµονώθηκαν απόλυτα µεγάλες σχετικά εκτάσεις, ενώ κάποιες από
αυτές αποξηράνθηκαν. ∆ιαχωρίστηκαν µε αναχώµατα οι περιοχές της
Κλείσοβας διαµορφώνοντας την Ανατολική Κλείσοβα και τον ∆ίαυλο.
6
Στην Κεντρική λιµνοθάλασσα αποκόπηκε ένα µεγάλο τµήµα στα
Βορειοδυτικά και προέκυψαν η Θολή και ο Παλαιοπόταµος.
• Κλείστηκε το µέτωπο της Κλείσοβας και τέσσερα από τα επτά στόµιά
της προς την πλευρά του λιµανιού.
• ∆ιαµορφώθηκαν οι χωµατερές του ∆ήµου Μεσολογγίου και της τότε
Κοινότητας Νεοχωρίου σε περιοχές πάνω στον αιγιαλό της έκτασης.
• Κατασκευάστηκε ένα εκτεταµένο αρδευτικό και αποστραγγιστικό
δίκτυο, που ξεκινάει από τη λίµνη Λυσιµαχεία και καταλήγει σε
αντλιοστάσια που εκβάλουν σε διάφορα σηµεία εντός του
συµπλέγµατος, συνολικής δυναµικότητας 299.420m3/h σε κατάσταση
πλήρους λειτουργίας. (περίπου όση η µέση παροχή του Αχελώου). Στα
πλαίσια της ανάπτυξης του αρδευτικού συστήµατος διοχετεύτηκαν επί
σειρά ετών τεράστιες ποσότητες νερού από τη λίµνη Λυσιµαχεία στην
λιµνοθάλασσα Αιτωλικού µε οδυνηρές και επικίνδυνες συνέπειες για
την περιοχή.
• Κατασκευάστηκαν τα αποχετευτικά δίκτυα των πόλεων Μεσολογγίου
και Αιτωλικού που καταλήγουν επίσης εντός της τα τελευταία 30
χρόνια µέσω Βιολογικών Καθαρισµών.
• ∆ιαµορφώθηκαν ή επεκτάθηκαν οι δύο αλυκές της περιοχής.